Zawód kierowcy to zawód związany ze szczególnym ryzykiem. Zawód szczególnie niebezpieczny, którego wykonywanie może prowadzić do urazu lub wypadku, w wyniku którego może nastąpić nagłe pogorszenie stanu zdrowia lub śmierć.
Wyobrażenie o pracy kierowcy nie przekłada się na jego realne zagrożenia. Jest to zawód szkodliwy, gdyż siedzący tryb życia, duże obciążenia kręgosłupa prowadzą do pogorszenia stanu zdrowia. Jest to wreszcie zawód uciążliwy, obniżający pośrednio zdolność do wykonywania pracy i wpływający na zmniejszenie wydajności. Z reguły, decydując się na wybór takiego zawodu młodzi ludzie myślą o tym, że to praca związana z prowadzeniem samochodu, lekka łatwa i przyjemna, natomiast prawda jest inna, to praca która wyczerpuje i psychicznie i fizycznie, praca, w której łatwo o wypadki i urazy. W pracy kierowcy znaczące są zagrożenia fizyczne. Z nimi kierowca uczy sobie radzić na szkoleniach BHP czy zdobywając kolejne świadectwa kwalifikacji. Niestety, nikt nie jest w stanie wyeliminować wszystkich.
Do zagrożeń fizycznych w pracy kierowcy należą:
- Ruchome elementy obsługiwanych pojazdów
- Spadające elementy
- Śliskie powierzchnie
- Środki transportowe używane do załadunku i rozładunku (wózki widłowe, HDS< żurawiki, platformy, itp.)
- Upadki na niższy poziom
- Ostre elementy pojazdów, narzędzi i ładunków
- Hałas
- Drgania
- Zróżnicowanie temperatur wewnątrz i na zewnątrz kabiny
- Pożar lub wybuch przewożonego ładunku
Kierowcy w kabinie mają swój dom tymczasowy, nic więc dziwnego, że często znajdzie się tam butle gazowe, maszynki kuchenne na gaz czy piecyki. Również zagrożeniem, nie tylko dla kierowcy ale też innych ludzi są przewożone ładunki chemiczne. Dlatego też na przewóz materiałów niebezpiecznych kierowca musi mieć odpowiednie kwalifikacje.
Zagrożenia chemiczne:
- Prace związane z kontaktem ze środkami chemicznymi – płynami eksploatacyjnymi, olejami, smarami, paliwem,
- Niebezpieczne ładunki
- Przewóz niebezpiecznych substancji i urządzeń
Zagrożenia psychofizyczne:
- Stres związany z presją czasu
- Stres związany z natężeniem ruchu drogowego
- Niewygodna pozycja ciała
- Praca w kabinie niedostosowanej do cech psychicznych i fizycznych człowieka
Pracodawca ma wpływ na komfort pracy kierowcy. Dostosowując czas pracy kierowcy do istniejących norm i przepisów, dbając o należyte wyposażenie stanowiska pracy kierowcy jakim jest samochód.
Do czynników decydujących o komforcie należą:
- Łatwość wsiadania do kabiny i łatwość wysiadania z niej
- Możliwość zajęcia wygodnej pozycji i odpoczynku
- Ergonomia fotela kierowcy, dostosowanie go do budowy, wagi i wzrostu kierowcy
- Funkcjonalne rozmieszczenie urządzeń w kabinie
- Dobra widoczność
- Przyjemne oświetlenie wnętrza, tablicy rozdzielczej, materiały i kolorystyka
Jak sobie pomóc?
Kierowca w czasie swojej pracy powinien przestrzegać prawidłowego sposobu przenoszenia i podnoszenia, oraz przesuwania towarów. Pracodawca powinien zapewnić swojemu pracownikowi szkolenia z zakresu bezpiecznego poruszania się w ruchu drogowym, załadunku i rozładunku. Trudno wyeliminować czynniki stresogenne, związane z tempem pracy, ilością zadań, utrudnieniami i intensywnością ruchu drogowego. Presja związana z odpowiedzialnością materialną i prawną powoduje obciążenie systemu psychicznego. W związku z tym u kierowcy może wystąpić zmęczenie, apatia, nerwowość, agresja. Kierowcy sięgają również często po środki farmakologiczne wydłużające czas pracy, niestety są to środki, które mogą wywoływać skutki uboczne i nieść za sobą daleko idące, negatywne konsekwencje. To wszystko przekłada się na bezpieczeństwo pracy. Nie bez znaczenia są badania profilaktyczne dla zawodowych kierowców oraz ich kwalifikacje. Negatywne czynniki w pracy kierowcy trzeba niwelować przez doskonalenie organizacji czasu pracy, optymalizacja stanowisk, podnoszenie kwalifikacji, przestrzeganie norm i przepisów w zakresie czasu pracy.